A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em. Những kỹ năng mà trẻ được tiếp thu qua chương trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là nền tảng cho việc học tập và thành công sau này của trẻ.
Những năm đầu đời đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách và phát triển năng lực của trẻ. Đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Nếu không làm tốt việc chăm sóc - giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó khăn, phức tạp.Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước, cùng với sự phát triển không ngừng của nền giáo dục nước nhà, đứng trước thời kỳ hội nhập kinh tế, đất nước đang trên đường mở cửa những ảnh hưởng không nhỏ của nền nhiều nền văn hóa khác nhau. Thì việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa vốn có của cha ông ta từ ngàn xưa là nhiệm vụ cần và cập nhật nhất
Cha ông ta thường nói nhiệm vụ học đầu tiên của mỗi con người phải là "Tiên học lễ, hậu học văn" lễ phép là nét đẹp văn hoá được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta thường bàn luận. Trong thời đại hiện nay, tiếp thu nhiều nền văn hoá khác nhau nên đâu đó vẫn còn nhiều câu chuyện thương tâm về đạo đức, lễ giáo của con người
Giáo dục lễ giáo có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ sau này, là nền tảng vững chắc giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Hiện nay xã hội ta đang báo động về tình trạng xuống cấp đạo đức, thiếu lễ phép của một số không ít học sinh các cấp khiến cho không ít các bậc phụ huynh, các nhà giáo dục và cả xã hội phải suy nghĩ.
Làm thế nào để con em chúng ta biết “kính trên nhường dưới” biết “đi thưa về trình” biết “ cám ơn, xin lỗi”…Từ thực trạng trên cho thấy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non là việc làm hết sức cần thiết. Vấn đề giáo dục lễ giáo không phải là vấn đề mới, trước đây và hiện nay chúng ta vẫn làm nhưng làm thế nào để giáo dục lễ giáo có hiệu quả. Đây cũng là vấn đề mà các thầy cô giáo và các bậc phụ huynh cũng luôn quan tâm. Điều đặc biệt hơn nữa là đối với trẻ mầm non đặc điểm của trẻ là dễ nhớ, mau quên và tính hay bắt chước cho nên việc giáo dục lễ giáo cần được sớm thực hiện và thường xuyên rèn luyện như các cụ xưa có câu
“Uốn cây từ thuở còn non
Dạy con từ thuở hãy còn thơ ngây”.
Bên cạnh đó, vì mục tiêu giảm tỷ lệ sinh con nên số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ ngày càng được nuông chiều thái quá, trẻ muốn gì được nấy…, đây cũng là vấn đề không nhỏ ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ. Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi mầm non, nên thường khoán trắng cho giáo viên.
Là giáo viên mầm non tôi thấy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ luôn được chú trọng và đặt lên hàng đầu. Tuy nhiên, kết quả vẫn chưa cao đâu đó vẫn còn những câu nói cụt, nói què, những hành vi thiếu văn minh…. Vậy làm thế nào? Và bằng cách nào?… để vệc giáo dục lễ giáo cho trẻ mang lại hiệu quả cao. Đây là vấn đề cấp bách của toàn xã hội không phải của riêng ai.
Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “ Một số kinh nghiệm giáo dục lễ giáo thông qua tổ chức các hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” để góp một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ.
II. Mục đích nghiên cứu:
- Nhằm hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ mọi người; biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh, hình thành một số kỹ năng cơ bản như: Nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi….
- Nhằm giáo dục cách ăn nói lễ phép, có thưa, có gởi, chào hỏi, dạ vâng, cảm ơn, xin lỗi; tư thế, trang phục, phong cách và tất cả những hành vi ứng xử đối với những người xung quanh; tình yêu thương, sự kính trọng, lòng biết ơn đối với ông bà, cô giáo, anh chị… và tình thân ái đối với bạn bè.
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
- Đối tượng: Học sinh trường mầm non Phú Minh
- Phạm vi nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo lớn Trường mầm non Phú Minh
IV. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp tuyên truyền với các bậc phụ huynh
- Phương pháp đàm thoại , nêu gương
- Phương pháp dùng tình cảm
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
V.Phạm vi nghiên cứu
- Kế hoạch nghiên cứu : Từ tháng 9 năm 2016 đến hết tháng 4 năm 2017
B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.Cơ sở lý luận
Giáo dục lễ giáo cho trẻ ở tuổi mầm non là bước đầu hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên về nhân cách của con người mới xã hội chủ nghĩa
Từ ngàn xưa cha ông ta đã đúc kết kinh nghiệm và có câu: "Tiên học lễ, hậu học văn". Lễ phép là nét đẹp văn hoá được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận đánh giá phẩm chất của một người dân Việt Nam
Giáo dục lễ giáo cho trẻ có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình giáo dục con người mới. Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nhà giáo dục cần hình thành những cơ sở ban đầu của nhân cách tạo tiền đề cho sự phát triển nhân cách về sau cho trẻ. Đó là cả 1 vấn đề đáng được đặt ra cho những người làm công tác giáo dục phải làm sao để đổi mới việc giáo dục đạo đức truyền thống cho thế hệ trẻ. Như vậy trong thời đại ngày nay việc giáo dục cho trẻ phát triển về trí tuệ thôi chưa đủ mà còn phải giáo dục trẻ giữ được truyền thống văn hoá vốn có của con người Việt Nam, đó là nhiệm vụ cấp thiết trong các mục tiêu phát triển con người toàn diện hiện nay.
Mặt khác trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ phải hình thành và phát triển cho trẻ hài hòa, cân đối, biết giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Bởi vậy, từ lâu giáo dục lễ giáo cho trẻ đã cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục và các bậc phu huynh, nó chiếm một vị trí quan trong trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ và là nền văn hóa đặc biệt đối với trẻ.
Tuy nhiên trẻ mầm non ban đầu còn chưa hiểu hết việc kính trọng, thưa gửi lễ phép còn ứng xử theo cách riêng của bản thân mình với người lớn tuổi, với bạn bè và cô giáo. Trước thực trạng đó là một giáo viên mầm non, người trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là việc mà mỗi giáo viên phải thực hiện thường xuyên liên tục và xem nó như một phần công việc hàng ngày của mình..Hiểu được vấn đề tôi đã mạnh dạn đưa ra mội số giải pháp bằng chính kinh nghiệm thực tế giảng dạy của mình, tôi đã suy nghĩ và nghiên cứu những kinh nghiệm giáo dục lễ giáo cho trẻ mần non đạt kết quả cao.
II. Cơ sở thực tiễn.
1.Thuận lợi:
* Về cơ sở vật chất:
- Khung cảnh sư phạm nhà trường và các nhóm lớp rộng rãi, khang trang và sạch sẽ
- Bảng tuyên truyền của nhà trường, của lớp được công khai rộng rãi, đầy đủ nội dung tới các bậc phụ huynh.
- Luôn nhận được sự quan tâm , tạo điều kiện mọi mặt của các cấp lãnh đạo.
* Về phía giáo viên:
- Cả 2 giáo viên đều có trình độ trên chuẩn
- Giáo viên luôn có nhiệt huyết, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác chăm sóc- giáo dục trẻ.
- Giáo viên thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, luôn học hỏi và nâng cao trình độ
* Về phía trẻ
* Về cơ sở vật chất:
- Khung cảnh sư phạm nhà trường và các nhóm lớp rộng rãi, khang trang và sạch sẽ
- Bảng tuyên truyền của nhà trường, của lớp được công khai rộng rãi, đầy đủ nội dung tới các bậc phụ huynh.
2. Khó khăn
Ngoài những thuận lợi đáng kể trên tôi vẫn gặp phải những khó khăn sau :
* Về cơ sở vật chất:
– Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng đủ cho việc học tập
* Về phía giáo viên:
- Bản thân là giáo viên trẻ, kinh nghiệm trong thực tế giảng dạy chưa nhiều nên trong công tác còn gặp những khó khăn nhất định.
- Chưa có nhiều tài liệu sách báo về giáo dục lễ giáo cho trẻ để giáo viên nghiên cứu , tham khảo.
* Về phía trẻ:
- Một số trẻ quá hiếu động , một số còn nhút nhát, thụ động nên chưa thực hiện được yêu cầu của cô.
- Một số trẻ được bố mẹ nuông chiều nên chưa có những hành vi cần thiết phù hợp theo độ tuổi.
* Về phía phụ huynh:
-Một số phụ huynh học sinh chưa nhân thức được tầm quan trọng của việc chăm sóc giáo dục trẻ ở mầm non. Nhất là việc giáo dục lễ giáo cho trẻ họ ít quan tâm đến nên bước đầu tiếp nhận trẻ vào lớp cũng gặp nhiều khó khăn.
- Quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ nhưng chưa có kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ, luôn nóng vội trong việc dạy con, do đó khi trẻ về nhà mà chưa biết đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm toán thì lo lắng một cách thái quá. Đồng thời lại chiều chuộng con cái khiến trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, luôn ỷ lại vào người lớn.
Bên cạnh đó, những bộn bề lo toan cho công việc, cho đời sống kinh tế của mỗi gia đình nên việc chú trọng, quan tâm giáo dục cho con cái ngày càng hạn chế, bị lãng quên, đặc biệt là vấn đề giáo dục lễ giáo.
3. Thực trạng đầu năm
Thời gian đầu trẻ đến lớp còn có những thói quen tự do như ở nhà, trả lời câu hỏi của cô còn trả lời trống không, nói năng tự do ở trong lớp, không chú ý học bài mà ngồi chơi, không vứt rác đúng vào nơi quy định...
Đứng trước tình hình như vậy, tôi thực sự trăn trở và tìm ra các giải pháp dạy trẻ để tất cả trẻ đều ngoan và có những thói quen, hành vi đúng đắn.
Tôi quyết định thực hiện khảo sát chất lượng hành vi lễ giáo ở lớp mình và thu được kết quả như sau:
Bảng 1: Khảo sát kết quả đầu năm học:
|
STT
|
Nội dung giáo dục
|
TS trẻ
|
Mức độ đạt được
|
|
Đạt/ Tổng số
|
Tỷ lệ %
|
Chưa đạt/
Tổng số
|
Tỷ lệ %
|
|
1
|
Biết xưng hô, chào hỏi lễ phép
|
44
|
28/44
|
64
|
16/44
|
36
|
|
2
|
Biết nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc
|
44
|
25/44
|
57
|
19/44
|
43
|
|
3
|
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi theo quy định
|
44
|
18/44
|
41
|
26/44
|
59
|
|
4
|
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường
|
44
|
20/44
|
45
|
24/44
|
55
|
|
5
|
Biết nhường nhịn giúp đỡ bạn
|
44
|
18/44
|
41
|
26/44
|
59
|
|
6
|
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
|
44
|
15/44
|
34
|
29/44
|
66
|
Là một giáo viên Mầm non tôi nguyện góp sức một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ. Vì mục tiêu của giảm tỷ lệ sinh con nên số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ ngày càng được nuông chiều thái quá. Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi mầm non, nên thường khoán trắng cho giáo viên.
Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, hay nói leo, trả lời có những câu cụt, không rõ câu, ra vào lớp tự nhiên...
Đứng trước tình hình như vậy, tôi rất lo lắng phải dạy trẻ như thế nào và bằng những biện pháp gì để tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức và phù hợp với chuẩn mực xã hội.
Giáo dục lễ giáo nhằm hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách của con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì thế mỗi chúng ta là giáo viên cần có trách nhiệm góp phần đào tạo thế hệ trẻ những con người phát triển toàn diện về nhân cách - trí tuệ.
III.Biện pháp thực hiện:
1. Biện pháp 1: Xây dựng góc tuyên truyền của lớp
Cùng với toàn ngành thực hiện chủ đề năm học xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong phòng học, môi trường xung quanh cũng là một chuyên đề mà tôi chú trọng . Tôi luôn chú ý tạo cảnh quan sự phạm trong phòng học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp, gọn gàng, ngăn nắp, từng góc riêng biệt mỗi kệ góc tôi đều làm mới, để hấp dẫn trẻ, tạo cảm giác thích thú luôn mong muốn được sắp xếp ngăn nắp. Đặc biệt là góc thiên nhiên được trang trí và trồng nhiều cây cảnh để tạo cho trẻ một không gian xanh, để mỗi ngày trẻ có thể tự mình chăm sóc cây xanh, giáo dục trẻ biết yêu cái đẹp. Qua hoạt động này kích thích trẻ yêu lao động, tạo tình cảm của trẻ với thế giới tự nhiên, gần gũi và thân mật, đã trở thành thói quen ở trẻ.
Môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và giáo dục lễ giáo cho trẻ. Vì vậy giải pháp không thể thiếu là tạo môi trường phù hợp để giáo dục. Môi trường trong nhà trường phải theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm, tạo cho trẻ biết cách giải quyết vấn đề. Môi trường hoạt động để giáo dục trẻ ở đó người lớn phải luôn mẫu mực và làm gương cho trẻ noi theo. Tạo môi trường thân thiện với trẻ ,gần gũi thương yêu và luôn giúp đỡ trẻ thấy tự tin , thoải mái.
Trường, lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi …là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Chính vì vậy tôi đã đẩy mạnh việc xây dựng môi trường lớp học như sau:
Thiết kế, bố trí tạo không gian hợp lý ở các góc chơi, xây dựng nội dung chơi cụ thể ở các góc theo từng tháng, đặt tên góc sao cho dễ hiểu nhưng lại hấp dẫn như “Họa sĩ tí hon”, “ Phòng khám đa khoa,…
Xây dựng góc tuyên truyền giúp trẻ có thói quen vệ sinh văn minh
Sau mỗi tháng tôi thay đổi cách trang trí và hoạt động ở các góc để tạo cảm giác mới lạ hấp dẫn trẻ
Hằng tháng tôi lên kế hoạch tháng lễ giáo và thay tranh ảnh bài thơ có nội dung phù hợp với chủ điểm từng tháng.
Ngoài ra, tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội dung về lễ giáo làm một album có nội dung và hình ảnh phù hợp với trẻ, để đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở ra xem.
Kết quả: Việc xây dựng một môi trường nhóm lớp đẹp, gọn gàng sạch sẽ đã mang lại những hiệu quả tích cực trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non. Mọi hoạt động, hành vi, ngôn ngữ ứng xử chuẩn mực của tôi đã giúp trẻ có nhiều tiến bộ, trẻ có thói quen, nề nếp tốt trong mọi hoạt động. Trẻ lớp tôi đã có được những xúc cảm, tình cảm đạo đức và các chuẩn mực hành vi tốt. Trẻ biết yêu quý những hành vi đúng, đẹp, biết phê phán những hành vi không đúng. Từ đó trẻ học tập theo những hành vi tốt, đúng chuẩn mực và loại bỏ những hành vi không tốt. Nhờ môi trường giáo dục xung quanh trẻ tốt, văn hóa, văn minh trẻ học được từ cô, từ trường, lớp những hành vi tốt, những hành vi văn hóa đúng chuẩn mực.
2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường trong lớp bằng việc sưu tầm các bài thơ, câu chuyện về giáo dục lễ giáo cho trẻ
Ngoài việc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua việc xây dựng môi trường nhóm lớp phong phú thì việc xây dựng môi trường trong lớp bằng việc sưu tầm các bài thơ, câu chuyện về giáo dục lễ giáo cho trẻ cũng rất quan trọng tôi thường sưu tầm các bài thơ, câu chuyện về giáo dục lễ giáo để kể chuyện cho trẻ nghe và dạy trẻ thuộc thơ vào các hoạt động khác trong ngày để giáo dục trẻ những kỹ năng sống cơ bản hình thành những hành vi thói quen cho trẻ .Thông qua các bài thơ câu chuyện tôi thường giáo dục trẻ như hằng ngày bố mẹ làm việc vất vả để nuôi các con, vì vậy các con phải biết phụ giúp, đỡ đần cho bố mẹ bớt những công việc vừa sức của mình như: quét nhà , cho gà ăn, tưới nước cho hoa, chăm sóc nhổ cỏ cho các cây và còn phải học hành thật là chăm chỉ đấy nhé. Tôi dán tranh “Bé quét nhà”, “Bé cho gà ăn thóc”, “Bé cùng chị tưới nước, bắt sâu cho hoa”
Khi giáo dục trẻ hành vi không tham lam, khi thấy vật gì của ai đánh rơi thì nhặt trả lại cho người mất, tôi cho trẻ đọc bài thơ đồng dao:
“ Giáo dục trẻ hành vi trong lớp không được nói chuyện riêng, khi có cô giáo hoặc có người vào lớp thì phải biết chào hỏi lễ phép.
Trong lớp
Thấy cô vào lớp
Nhớ khoanh tay chào
Đừng làm ồn ào
Khi nghe cô hỏi
Lúc nào muốn nói
Em nhớ thưa cô
Bà hai đi chợ mua rau
Cái tôm cái tép đi sau lưng bà
Tiền bà trong túi rơi ra
Tép, tôm nhặt được trả bà mua rau”
Mỗi bài thơ dán ở bảng tuyên truyền tôi đều cho các cháu đọc thuộc và giáo dục cháu làm theo bài thơ. Để góc tuyên truyền ngày càng phong phú và đầy đủ các thể loại, tôi tận dụng kiến thức của phụ huynh. Vào những buổi họp phụ huynh tôi yêu cầu phụ huynh có khiếu làm thơ, viết tiểu phẩm hoặc có thể sưu tầm tranh ảnh, thơ ca trong sách báo viết về lứa tuổi trẻ thơ có tính chất giáo dục cao gửi tặng cho cô giáo chủ nhiệm. Đây chính là những món quà vô giá đối với tôi. Với sự yêu cầu của tôi, hầu hết phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình, tôi đã sưu tầm và đưa vào các góc tuyên truyền để tất cả các phụ huynh cùng tham khảo, nhằm mục đích ngày càng đạt kết quả trong việc giáo dục cho trẻ ở bậc học mầm non
Trong các hoạt động tôi rèn cách nói năng, cách chào hỏi, biết cảm ơn, xin lỗi. Để trẻ nhớ lâu tôi dạy trẻ qua bài thơ:
Cảm ơn và xin lỗi
“Ai giúp cho cái gì
Nhớ cảm ơn ngay đi
Lỡ làm điều sai trái
Dù với ai cũng vậy
Xin lỗi cho đàng hoàng
Muốn trẻ thành bé ngoan
Phải biết làm như vậy”.
Muốn trẻ nắm được nội quy ra vào lớp tôi dạy trẻ thuộc bài thơ:
Đàn kiến nó đi
Một đàn kiến nhỏ
Chạy ngược chạy xuôi
Chẳng ra hàng một
Chẳng thành hàng hai
Đang chạy bên này
Lại sang bên nọ
Cắm cổ cắm đầu
Kìa trông, xấu quá!
Chúng em vào lớp
Sóng bước hai hàng
Chẳng như kiến nọ
Rối tinh cả đàn.
Tôi tìm nhiều câu chuyện với nhiều nội dung giáo dục khác nhau cho các cháu xem và các cháu rất thích. Dần dần các cháu đã hiểu được những việc làm của mình là đúng hay sai. Cháu nào có tiến bộ tôi liền khen thưởng trước lớp để động viên khuyến khích những việc làm tốt của trẻ, đồng thời tôi báo phụ huynh biết để phụ huynh mua nhiều truyện, tranh ảnh có nội dung giáo dục trẻ.
Thông qua các bài thơ câu chuyện chúng ta có thể truyền tải những kiến thức, những kỹ năng cần thiết của cuộc sống cho trẻ một cách nhẹ nhàng không gò bó.
*Kết luận: Qua những bài thơ câu truyện giúp trẻ hình thành một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hằng ngày.
Ngoài việc sưu tầm thơ truyện cho trẻ học trên lớp tôi còn xây dựng thêm mảng tuyên truyền để trẻ vừa được nghe mà vừa được nhìn bằng những hành động và việc làm cụ thể. Đây được coi là biện pháp rất hữu hiệu đối với chuyên đề lễ giáo bởi lẽ trẻ lứa tuổi này tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Chính vì thế, mà góc tuyên truyền cần phải sinh động và phong phú với những hình ảnh đẹp, hấp dẫn trẻ. Qua đó trẻ được trực quan bằng hình ảnh những gương tốt, việc làm tốt hoặc qua thơ, truyện… thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu.
Hình ảnh góc tuyên truyền
Thời gian rảnh tôi cho trẻ đến xem, trò chuyện và đàm thoại với trẻ về những hình ảnh đó để qua đó giáo dục trẻ những hành vi văn minh
Hàng tháng tôi lên kế hoạch tháng lễ giáo và thay tranh ảnh bài thơ có nội dung phù hợp với từng tháng.
Ngoài ra, tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội dung về lễ giáo làm một album có nội dung và hình ảnh phù hợp với trẻ, để đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở ra xem.
Đối với góc tuyên truyền tôi cũng dành một góc để tuyên truyền giáo dục lễ giáo cho phụ huynh nắm, từ đó phụ huynh sẽ chú trọng đến việc giáo dục lễ giáo cho trẻ lúc ở nhà.
3. Biện pháp 3: Giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động học.
Như chúng ta đã biết ở trường mầm non trẻ được tham gia rất nhiều các hoạt động: Hoạt động học có chủ đích, hoạt động vui chơi mà không có một giờ nào để giáo dục đạo đức riêng đạo đức riêng chỉ có thông qua sử dụng hình thức tích hợp, lồng ghép với nội dung bài dạy của các lĩnh vực để dạy và hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành vi lễ giáo. Đó là, trẻ được tham gia vào nhiều hoạt động như: Hát- múa, đọc thơ, kể chuyện, làm quen môi trường xung quanh, toán, chữ cái… Chính vì vậy, lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi lễ phép, có văn hoá….
Ví dụ: Qua giờ khám phá khoa học "Một số loại quả".
Cô giáo có thể đàm thoại: Kể tên một số loại quả mà con biết? Ăn quả có ích lợi như thế nào?
Muốn cây cho nhiều quả chúng ta phải làm gì?
Khi trả lời trẻ phải trả lời trọn câu: có ạ, không ạ, thưa cô… không trả lời trống không. Qua đó cô đã giáo dục trẻ cách nói năng lễ phép….
Qua lợi ích của quả, cô giáo dục trẻ chăm sóc cây , mà phải biết bảo vệ cây xanh, cây ăn quả để cho ta nhiều lợi ích.
+ Đối với giờ học phát triển thể chất:
Cô giáo dục trẻ siêng năng thể dục, tập đều đặn giúp cơ thể khoẻ mạnh, trong lúc tập các con không chen lấn, không xô đẩy nhau qua đó giáo dục trẻ có thói quen tốt trong cuộc sống hằng ngày giáo dục trẻ ăn, ngủ đúng giờ….
+ Đối với giờ học tạo hình: "Vẽ ngôi nhà của bé".
Cô có thể đàm thoại.
- Nhà con là nhà mấy tầng?
- Gia đình con sống trong ngôi nhà đó như thế nào?
-> Qua đó, giáo dục trẻ yêu quý nhà, gia đình của mình.
+ Giờ học Làm quen chữ cái:
Nhắc nhở cháu ngồi ngay ngắn, cất đồ dùng gọn gàng , ngăn nắp, biết giữ gìn bảo quản đồ dùng đây là việc làm rất nhỏ nhưng nó là cơ sở, là nền tảng ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách của trẻ sau này.
+ Giờ làm quen văn học: Qua chuyện " Qủa bầu tiên".
Cô đàm thoại cùng trẻ:
Bạn nhỏ trong câu chuyện là người thế nào?
Bạn nhỏ đã giúp ai và nhận được gì?
Con thích nhân vật nào nhất? vì sao?
Cô giáo dục cháu lòng thật thà, chăm lo lao động, dạy cháu yêu cái thiện, ghét cái ác, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với mọi người xung quanh.
+ Giờ học âm nhạc: Bài " Quà mùng 8-3".
Đàm thoại:
Đối với cô giáo các con phải như thế nào?
Khi tặng hoa cho cô, các con tặng bằng mấy tay?
Thông qua đó giáo dục trẻ khi nhận hoặc trao vật gì với người lớn nên trao hoặc nhận bằng hai tay, khi nhận các con nói lời cám ơn. Vì thế mà cô giáo luôn là người mẹ thứ hai để giáo dục chăm sóc và nuôi dạy trẻ những kỹ năng sống ở trong trường mầm non cũng như ở ngoài xã hội trẻ luôn có thái độ lễ phép ngoan như gặp người lớn tuổi ở nhà hay ngoài đường trẻ sẽ khoanh tay chào con chào ông, bác, cô .
Sau một thời gian thực hiện những thói quen về lễ giáo chất lượng lớp tôi tăng lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi, thưa trình, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, yêu mến cô giáo, đoàn kết với bạn bè, tôi thấy vui mừng và tiếp tục áp dụng.
4. Biện pháp 4:Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động vui chơi.
Trẻ học theo phương châm “ Học mà chơi, chơi mà học”. Trong giờ vui chơi trẻ được thực hành, trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc sống của người lớn, tôi tiến hành lồng giáo dục lễ giáo vào hoạt động vui chơi, qua hoạt động này trẻ được giao tiếp, đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, biết cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay…. Đây là hoạt động mà trẻ được hoạt động tích cực và thể hiện rõ nhất tính cách của từng trẻ. Chính vì thế, tôi theo dõi quan sát lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn mực. Qua đó, giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp.
Thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp.
Khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động vui chơi cụ thể là trẻ đóng vai y tá - bác sĩ; chơi mẹ-con…cô theo dõi trẻ chơi và hướng dẫn trẻ chơi, hướng dẫn trẻ cách giao tiếp để qua đó giáo dục trẻ biết chào hỏi, xưng hô, ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh….
Chẳng hạn, trẻ chơi góc Bác sĩ thì trẻ biết được công việc của Bác sĩ khám bệnh cho mọi người và cách nói năng, xưng hô với bệnh nhân như thế nào, ân cần ra sao.
Tôi hướng dẫn trẻ biết đóng vai bác sĩ, biết thăm hỏi bệnh nhân ân cần.
+ Bác sĩ biết hỏi bệnh nhân, cháu đau chỗ nào? Đau ra sao?
+ Trẻ đóng vai bác sĩ phát thuốc dặn bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần.
+ Trẻ đóng vai bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn đối với bác sĩ.
Còn y tá phát thuốc thì dặn dò bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần, bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn đối với cô y tá, bác sĩ.
Góc bán hàng thì biết chào hỏi khách
Người bán hàng: Cô, chú muốn mua gì ạ?
Người mua: Bao nhiêu một một chục trứng, một dây sữa…. vậy cô?
Sau khi chơi xong tôi nhắc nhở trẻ thu dọn đồ chơi cất lên giá gọn gàng, ngay ngắn.
Qua hoạt động góc cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp, trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không . Trẻ biết nói và trả lời đầy đủ câu, biết xưng hô chuẩn mực đối với cô và bạn.
Trong khi chơi nếu trẻ làm việc gì sai đối với bạn, tôi nhắc nhở trẻ phải biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn, ai cho cái gì thì nhận bằng hai tay và nói cảm ơn.
Ngoài ra còn giáo dục cháu đoàn kết với bạn bè, không tranh giành đồ chơi với bạn, gặp chuyện gì phải thông báo cho người lớn biết.
Đây là một xã hội thu nhỏ mà qua đó trẻ tái tạo lại cuộc sống của người lớn. Thông qua hoạt động này giáo dục trẻ biết thể hiện các mối quan hệ trong xã hội, những hành vi giao tiếp, cách ứng xử, xưng hô với mọi người…. Và thông qua hoạt động này trẻ mạnh dạn hơn, thành thạo hơn trong giao tiếp, trong ứng xử
Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trổng, câu cụt, câu què. Trẻ biết nói và trả lời đầy đủ câu, biết xưng hô chuẩn mục lên đến 100%.
5.Biện pháp5:Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi, trong cả hoạt động ngày hội, ngày lễ
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mọi lúc mọi nơi đây là biện pháp cũng hết sức quan trọng. Bởi lẽ, trẻ ở lứa tuổi này dễ nhớ nhưng chóng quên. Chính vì vậy, ở mọi lúc mọi nơi, bất cứ khi nào và lúc nào cô cũng lồng ghép được nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ, cô luôn nhắc nhỡ và giáo dục trẻ thường xuyên để hình thành thói quen “ Lễ giáo” cho trẻ. Vì thói quen tức là những hành vi được tự động hóa, được lặp đi lặp lại nhiều lần và gắn liền với nhu cầu, lúc đó, trẻ thực hiện các hành vi lễ giáo một cách tự nhiên.
Hằng ngày, tôi thường tập cho trẻ có thói quen giữ vệ sinh môi trường: không vứt rác bừa bãi, không vẽ bậy lên tường… và thường xuyên cho trẻ vệ sinh cá nhân: vệ sinh thân thể, rửa tay, chân sạch sẽ, quần áo sạch sẽ- gọn gàng. Thường xuyên nhắc nhỡ trẻ chào khách đến lớp cũng như khách đến nhà.
Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với bố mẹ trẻ, tôi nhắc trẻ đến lớp chào cô, chào các bạn sau đó chào tạm biệt bố mẹ để vào lớp. Hoặc cô có thể trò chuyện cởi mở , tự nhiên đối với trẻ để trẻ tự bộc lộ bản thân: Cô hỏi trẻ: Nhà con có em không? Con sẽ làm gì nếu em đòi đồ chơi của con? Từ đó cô có thể kể chuyện có nội dung về gia đình cho trẻ nghe, để qua đó giáo dục trẻ lòng nhân ái đối với mọi người.
Ra về nhắc trẻ từ tốn, không vội vàng, xô đẩy nhau chào Bố Mẹ và xin phép cô ra về.
Trong giờ chơi tự do, hay giờ lao động, hoạt động ngoài trời nếu cháu làm việc gì sai đối với bạn, với cô thì tôi giáo dục trẻ biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn. Ai cho gì thì nhận bằng hai tay và nói lời cảm ơn. Trong lúc dạo chơi giáo dục trẻ không ngắt hoa, bẽ cành….
Trong quá trình chơi tôi luôn nhắc nhỡ trẻ phải luôn đoàn kết với bạn bè, không tranh giành đồ chơi, không trêu chọc, đánh bạn... mà phải biết nhường nhịn, giúp đỡ lẫn nhau.
Cũng như thông qua hoạt động ngoài trời, hướng dẫn trẻ “Tham quan vườn rau của bé ”. Cô giáo dục trẻ kính trọng, yêu quý những người lao động….
VD: Hướng dẫn trẻ “Tham quan vườn cây rau”..
Đàm thoại : Muốn có nhiều cây rau xanh ta phải làm gì ?
Khi ăn các con nhớ đến ai?
Và nhân dân ta đã có câu: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”
Câu tục ngữ là một lời khuyên với chúng ta rằng: Khi ăn một quả thơm ngon ta phải nhớ đến người trồng ra cây đó. Trồng được một quả ngọt phải mất nhiều mồ hôi và phẩi dãi dầu nắng mưa thì mới được quả ngon. Trong khi đàm thoại tôi giáo dục trẻ ngoan, không chen lấn, xô đẩy bạn.
Cô giáo dục trẻ kính trọng, yêu quý những người lao động….
Khi trẻ làm việc sai trái, tôi có mặt kịp thời để uốn nắn, giúp trẻ nhận ra cái sai, biết nhận lỗi và sửa sai kịp thời.
Trong giờ ăn, cô giáo dục trẻ trước khi ăn phải mời cô, khi ăn phải từ tốn, ăn chậm rãi, trong khi ăn không được nói chuyện, khi ho phải che miệng, không làm rơi cơm, khi làm rơi thì phải nhặt bỏ vào đĩa đựng cơm rơi,…Do đó khi tổ chức giờ ăn cô chuẩn bị đầy đủ đĩa đựng cơm rơi, khăn lau tay.. Qua đó giáo dục trẻ có những thói quen, hành vi văn minh trong ăn uống.
Hoạt động ngủ: Trong giờ ngủ trẻ ngủ ngoan, khi ngủ không nói chuyện không trêu ghẹo các bạn.
Ngoài các hoạt động có chủ đích trẻ được chơi tự do, cô giáo phải là người thường xuyên quan sát trẻ thấy trẻ có hành vi đẹp cô kịp thời động viên trẻ, việc giáo dục lễ giáo có thể tiến hành mọi lúc mọi nơi.
Hằng ngày được nhận xét bình bầu bạn ngoan, bạn không ngoan, vì sao ngoan, vì sao chưa ngoan, nhắc nhở trẻ chưa ngoan và phát phiếu bé ngoan vào cuối tuần. Như vậy giáo dục lễ giáo mọi lúc mọi nơi giúp trẻ “ Nói lời hay làm việc tốt”, hình thành một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hằng ngày.
Không những vậy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ còn được thực hiện thông qua hoạt động trò chuyện và tham gia vào ngày hội ngày lễ để trẻ hiểu hơn về truyền thống của người Việt.Truyền thống của người Việt chúng ta luôn tôn sư trọng đạo. Vì vậy thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội như ngày giỗ Tổ Hùng Vương, ngày 20/11, 8/3... Từ ý nghĩa của những ngày lễ lớn, tổ chức các hoạt động văn nghệ để chào mừng, đồng thời ôn lại truyền thống của dân tộc để giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc, biết kính trọng những người đã hy sinh cho lợi ích dân tộc, lợi ích trồng người. Nhằm hình thành cho trẻ lòng tự hào, kính yêu đối với người lớn tuổi, thông qua đó khuyến khích trẻ học tập và phấn đấu thành con người có ích cho xã hội.
Ngoài ra, tôi còn tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian vào các hoạt ngoài trời, tổ chức cho trẻ tham gia các ngày hội ngày lễ như: rằm trung thu, lễ Noel, 20/11, tết nguyên đán…qua đó rèn kỹ năng tự tin mạnh dạn giúp trẻ phát triển nhận thức, thẩm mỹ, giáo dục truyền thống văn hóa của dân tộc, giáo dục lòng yêu nước cho trẻ và qua đó tuyên truyền về hiệu quả của giáo dục mầm non.
Kết quả: Qua việc tổ chức các các hoạt động trong ngày ở trường mầm non cho trẻ đã rèn luyện cho trẻ nề nếp thói quen tốt. Qua hoạt động vui chơi cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp, trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình .
Từ đấy trẻ lớp tôi đã biết nói và trả lời đủ câu ,biết xưng hô chuẩn mực
6. Biện pháp 6: Cô gương mẫu chuẩn mực và động viên ken ngợi trẻ kịp thời
Cô giáo là người mẹ thứ hai của trẻ, muốn giáo dục cho trẻ phát triển toàn diện thì cô giáo là người đóng vai trò hết sức quan trọng, cô luôn là tấm gương sáng để trẻ noi theo. Chính vì vậy không phương pháp nào hiệu quả bằng phương pháp “ dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Cô giáo cần là tấm gương mẫu mực về hành vi, lời ăn tiếng nói, cách ứng sử, cách giải quyết vấn đề. Đây là những yêu cầu rất cao và đòi hỏi mỗi cô giáo cũng luôn tự rèn luyện mình để công tác giáo dục trẻ hiệu quả hơn.
Hàng ngày trẻ đến lớp phần lớn thời gian trong ngày trẻ được học tập và sinh hoạt cùng cô. Cô giáo vừa là bạn, vừa là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, cùng chơi, cùng học, chăm chút từ bữa ăn, giấc ngủ cho trẻ. Vì vậy vai trò của cô giáo rất quan trọng trong việc hình thành những thói quen nề nếp cho trẻ, là tấm gương cho trẻ noi theo.
Ở lứa tuổi của trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi của cô được trẻ lưu tâm nhất.. Nhận thức được vấn đề trên tôi luôn luôn chuẩn mực trong lúc giao tiếp với đồng nghiệp, phụ huynh, với trẻ.
Đối với đồng nghiệp: Trẻ có thể bắt chước cô mọi lúc mọi nơi để làm được giống cô giáo. Chính vì vậy việc nói năng, giao tiếp của tôi với các bạn đồng nghiệp cần thể hiện văn minh lịch sự, biết kính trên nhường dưới, đoàn kết thân ái giúp đỡ lẫn nhau, nói năng nhỏ nhẹ cởi mở, thân thiện, khiêm tốn học hỏi, trung thực thật thà, độ lượng với bạn bè trong cách cư xử , không xưng hô mày tao với các giáo viên trong lớp, trong trường. Khi nói năng giao tiếp với phụ huynh cần niềm nở, hoà nhã, khiêm tốn, tôn trọng lắng nghe ý kiến của phụ huynh và cần trao đổi những thông tin cần thiết về con cái của họ.
Đối với trẻ: Thương yêu quan tâm, chăm sóc dạy dỗ trẻ, luôn tạo không khí đầm ấm, xưng hô thân mật, đối xử với trẻ phải công bằng, vô tư, không đánh mắng, quát nạt trẻ, tôn trọng trẻ, không nói lấn át hoặc cắt ngang lời trẻ, không còn nói to trong giờ nghỉ của trẻ, khi trẻ chào cô phải đáp lại , khi trẻ làm giúp cô việc gì thì cô phải cám ơn, khi trẻ bướng bỉnh cô phải có thái độ nhẹ nhàng dỗ dành giải thích để trẻ phân biệt được điều tốt xấu. Cần khéo léo xử trí các tình huống sư phạm để tạo ra cho trẻ lòng tin, sự mạnh dạn, hồn nhiên, thật thà và không ngại nhận lỗi.
Trẻ ở lứa tuổi này luôn tin tưởng ở cô, xem cô như là thần tượng, mọi việc nhất nhất phải theo cô. Chính vì vậy, nên khi hứa điều gì với trẻ là tôi thực hiện đúng lời hứa, không làm cho trẻ mất lòng tin. Ngược lại nếu trẻ có hành vi sai trái hoặc lời nói không hay tôi nhẹ nhàng góp ý, động viên trẻ biết nhận lỗi và sửa sai, tránh sai phạm lần sau. Tác phong quần áo tôi luôn chú ý ăn mặc đẹp, lịch sự, cô luôn vui tươi trẻ rất thích. Cô thực sự là tấm gương sáng cho trẻ noi theo.
Đối với phụ huynh: muốn trẻ làm được cô phải là người gương mẫu như cách ứng xử, giao tiếp của cô với phụ huynh phải lịch sự, lễ phép.
*Nêu gương, khen ngợi
Trẻ mầm non có một đặc điểm đó là rất thích được khen hơn là chê. Nhất là đối với trẻ lúc nào cũng muốn được khen và khen nhiều. Qua những tấm gương tốt của các bạn hoặc các nhân vật trong truyện để động viên trẻ bắt chước những việc làm tốt.
Khi nêu gương tốt tôi không nêu một cách chung chung, mà tôi luôn chỉ ra được những hành vi, việc là tốt của bạn để trẻ khác học hỏi.
Ví dụ: Hôm nay bạn Quỳnh Chi biết giúp cô thu dọn bàn sau giờ ăn, bạn Việt nhặt được đồ dùng của bạn thì biết trả lại cho bạn…
Đối với trẻ lứa tuổi này cô không chỉ nói nêu gương, khen bạn này tốt bạn này xấu mà cô phải cho trẻ thực hiện hành động bằng cách lên cắm cờ bé ngoan, và cả lớp vỗ tay tuyên dương như vậy mới khơi gợi ở trẻ ý thích và mong muốn được làm việc tốt để được cắm cờ như bạn.
Ngoài ra, vào mỗi sáng tôi thường đưa ra những tiêu chuẩn bé ngoan về lễ giáo để trẻ thực hiện.
Cuối tuần bao giờ cũng có tiết mục kể chuyện về gương tốt, tuần nào cũng vậy tôi không bao giờ bỏ qua.
Ví dụ: tôi kể chuyện "Ba cô gái" cho trẻ nghe.
Tuần khác tôi kể cho trẻ nghe " Quả bầu tiên"... hoặc những câu chuyện về ăn uống có văn hoá do tôi đặt ra hoặc sưu tầm, những giờ như vậy trẻ rất thích lắng nghe, nhằm kích thích trẻ học ngoan, muốn được cắm cờ, trẻ sẽ nỗ lực như ý muốn. Vì trẻ ở lứa tuổi này thích động viên khen ngợi, được khen trẻ thêm tự tin và hào hứng thực hiện tốt yêu cầu của cô.
Đặc điểm của trẻ mầm non là luôn có tính bắt chước nên người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đặc biệt phải đảm bảo an toàn cho trẻ. Nên người lớn cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ tiếp xúc với môi trường xung quanh, bộc lộ, chia sẻ những cảm xúc với người khác bằng lời nói và hành động cụ thể.
Bên cạnh những lời nói khích lệ, nêu gương, khuyến khích những hành vi, lời nói tốt của trẻ, cô giáo cần tuyên dương và khen thưởng trẻ kịp thời.
Ví dụ: Trong giờ học tạo hình, cô tuyên dương những trẻ vẽ đẹp, hoàn thành được sản phẩm, ý tưởng sáng tạo của bé hoặc trong giờ chơi, cô tuyên dương trẻ khi thể hiện tốt vai chơi của mình,…
- Bạn Bảo Yến vẽ chân dung của cô bác sĩ rất sáng tạo đó là bạn còn biết vẽ khuyên tai cho cô bác sĩ và vòng đeo cổ cho cô bác sĩ nữa đấy! Các con thấy bức tranh của bạn thế nào có đẹp và sáng tạo không?......
Giáo viên cần sử dụng các hình thức khen thưởng, đúng lúc, kịp thời. Biểu dương trẻ là chính, nhưng không lạm dụng. Cần tuyên dương và khuyến khích trẻ để trẻ tự hào, tự nhận biết được hành động vừa làm là đúng và tiếp tục phát huy. Như trẻ biết giúp đỡ người khác, nhặt của rơi trả lại cho người đánh mất,…
Thể hiện thái độ đồng tình hoặc chưa đồng tình của người lớn trước việc làm, hành vi, cử chỉ của trẻ, Từ đó đưa ra nhận xét, tự nhận xét trong từng tình huống hay hoàn cảnh cụ thể. Người lớn không sử dụng các hình phạt làm ảnh hưởng đến sự phát triển tâm – sinh lí của trẻ.
VD: Khi trẻ đánh bạn, cô tỏ thái độ không đồng tình và giải thích cho trẻ biết là không được đánh bạn, đó hành vi sai. Dạy cháu biết xin lỗi bạn, biết yêu thương và chia sẻ cùng bạn. Cô nhận xét trẻ sau giờ cho trẻ hoạt động để các bạn khác cùng biết và rút kinh nghiệm
Hôm nay giờ chơi tự do, bạn Quốc Trung có hành động ném đồ chơi vào người bạn khác việc làm đó của bạn là không đúng chút nào như vậy là con đã không biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi như cô đã dạy, con phải đến để xin lỗi bạn. Con biết chưa nào?
7.Biện pháp 7:Phối hợp với các bậc phụ huynh để giáo dục lễ giáo cho trẻ có hiệu quả.
Giáo dục lễ giáo không thể tách rời khỏi gia đình vì giáo dục tình yêu là nội dung cơ bản của giáo dục lòng nhân ái cho trẻ.
Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vì đây là lứa tuổi trẻ bắt chước rất nhanh một số phim ảnh, trò chơi giải trí không lành mạnh… đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn hóa của trẻ. Trẻ có thể đối xử thô bạo với bạn sau một đoạn phim hành động, trẻ có những lời không nên đối với bố mẹ khi không đồng ý theo yêu cầu nào đó của trẻ. Để phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của vấn đề trên và cùng nhà trường giáo dục trẻ thì việc phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo dục trẻ là vấn đề rất cần thiết. Giáo viên luôn trò chuyện, tuyên truyền với phụ huynh về các nội dung giáo dục lễ giáo để phụ huynh phối hợp rèn và dạy trẻ tại gia đình.
Đối với cô giáo phải nghiêm túc công tác phối hợp với phụ huynh trực tiếp trao đổi với phụ huynh để dễ ràng theo dõi trẻ hàng ngày . Trao đối với phụ huynh về giáo dục lễ giáo thông qua các bộ môn làn quen văn học, làm quen với môi trường xung quanh, hoạt động vui chơi âm nhạc, cụ thể là bài thơ bài hát, câu chuyện qua đó cô giáo có biện pháp và phương pháp giáo dục trẻ một cách có hiệu quả nhất.
Phụ huynh ở đây phần đông làm nghề nông nên họ ít quan tâm đến con cái mình, qua các cuộc họp phụ huynh hoặc những buổi truyền thông tôi luôn phổ biến và tuyên truyền cách nuôi dạy con theo khoa học và cách giáo dục lễ giáo phù hợp đối với trẻ. Tuyên truyền cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục lễ giáo đối với trẻ. Để từ đó phụ huynh dành thời gian chăm sóc con cái, quan tâm đến con cái nhiều hơn và cùng với nhà trường nuôi dạy và giáo dục trẻ tốt hơn. Do đó, phụ huynh xưng hô đúng mực, luôn mẫu mực trong giao tiếp để trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịp thời những thiếu sót trong giao tiếp đối với bạn bè, đối với người lớn.
Tôi luôn trao đổi với phụ huynh hằng tháng thông qua sổ liên lạc về sự tiến bộ của mỗi cháu để phụ huynh kịp thời nắm bắt. Qua thời gian, trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt như: xưng hô lễ phép, lịch sự trong giao tiếp nhờ sự giáo dục bằng phương châm "Trường học là nhà, nhà là trường học".
Chính vì thế tôi cũng tuyên truyền đến phụ huynh nên cho trẻ xem những phim ảnh mang tính giáo dục cao và phù hợp với lứa luổi của trẻ để qua đó trẻ học được những cái hay, cái đúng… giúp trẻ dần hoàn thiện và phát triển nhân cách của mình
Do vậy về việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường hết sức quan trọng để chăm sóc và giáo dục trẻ là một vấn đề không có người lớn nào bỏ qua với trẻ em chóng nhớ mau quen, vì vậy ở lớp có cô giáo, ở nhà có mẹ.Trẻ học đi đôi với hành, phải kết hợp với cuộc sống hàng ngày không để trẻ tuỳ tiện trong mỗi việc làm. Đó cũng là cơ sở để giáo dục lễ giáo cho trẻ để đạt kết quả cao
Kết quả: Với những phương pháp, biện pháp tôi đề cập với các bậc phụ huynh từ đó việc chăm sóc, giáo dục trẻ nâng lên rõ rệt như vệ sinh cá nhân trẻ, lời ăn tiếng nói, tác phong, cử chỉ của các bậc cha mẹ và cô giáo là sự mẫu mực, văn minh là tấm gương tốt cho trẻ noi theo.
IV.Kết quả.
Sau những biện pháp tôi nghiên cứu và thực hiện chất lượng giáo dục về lễ giáo tăng lên rõ rệt đó là điều làm tôi phấn khởi, yêu nghề, yêu trẻ càng nhiều. Giúp tôi có nghị lực trong công tác, lớp tôi đạt được kết quả như sau:
Khảo sát kết quả cuối năm học:
|
STT
|
Nội dung giáo dục
|
TS trẻ
|
Mức độ đạt được
|
|
Đạt/
Tổng số
|
Tỷ lệ %
|
Chưa đạt/
Tổng số
|
Tỷ lệ %
|
|
1
|
Biết xưng hô, chào hỏi lễ phép
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
|
2
|
Biết nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
|
3
|
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi theo quy định
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
|
4
|
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
|
5
|
Biết nhường nhịn giúp đỡ bạn
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
|
6
|
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
|
44
|
44/44
|
100%
|
0
|
|
Hình thành những đức tính tốt: Ngăn nắp, gọn gàng, tính tự lập.
Như vậy sau khi sử dụng các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ chúng ta thấy mức độ đạt được đã tăng lên rõ rệt. Các bậc phụ huynh có những chuyển biến rõ rệt về phong cách và quan tâm ngày càng nhiều đến con em mình.
Bản thân tôi được trao đổi kiến thức và kinh nghiệm dạy trẻ và giáo dục lễ giáo qua các môn học, các hoạt động,… được phụ huynh và các đồng nghiệp quý mến và tin yêu hơn.
Đây là những tiền đề cơ bản nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ.
V. Bài học kinh nghiệm:
Sau một thời gian thực hiện kết hợp với việc sử dụng các biện pháp trên một cách linh hoạt . Tôi nhận thấy và rút ra bài học kinh nghiệm về giáo dục lễ giáo cho trẻ như sau:
Giáo dục lễ giáo cho trẻ không chỉ thể hiện trong giờ học mà còn được thể hiện ở tất cả các hoạt động. Do đó, chúng ta cần phải lồng ghép linh hoạt nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động để giáo dục trẻ.
Bản thân cô giáo phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca, hò vè để góc lễ giáo của bé ngày càng phong phú hơn, và thay đổi theo từng chủ điểm để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ.
Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng tuần để động viên tinh thần trẻ.
Cô giáo phải phối hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc và giáo dục lễ giáo cho trẻ. Gia đình của trẻ thật sự là mái ấm đầy tình thương, bố mẹ là những tấm gương sáng và mẫu mực về hành vi ứng xử, chăm sóc, tinh thần trách nhiệm đối với trẻ.
Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện yêu thương để tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành và phát triển nhân cách cho mình. Bên cạnh đó môi trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần hình thành cho trẻ những hành vi văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đẹp của truyền thống con người Việt Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội một cách tự nguyện.
Điều đặc biệt nữa là giáo dục lễ giáo cho trẻ phải có tính kiên trì, bền bỉ và phải được thực hiện thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần để hình thành thói quen cho trẻ, dần dần trở thành bản năng, giúp trẻ thực hiện lễ giáo một cách tự nhiên mà không cần nhắc nhỡ.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động cho trẻ mẫu giáo đã được thực hiện trong lớp, trong trường Mầm non Phú Minh. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các chị em đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo